Eurokomunizm - nie taki zły jak go malują prawicowi faszyści i naziści
Kilka encyklopedycznych, dobrze opracowanych naukowo, faktów historycznych na temat tak zwanego eurokomunizmu czyli komunizmu pokojowego, demokratycznego i parlamentarnego, działającego w granicach prawa dla dobra ludzi pracy.
Eurokomunizm zwany także neokomunizmem – nurt ideowo-programowy przyjęty w połowie lat 70-tych XX wieku przez część partii komunistycznych Europy Zachodniej (z Hiszpanii, Grecji, Włoch, Belgii, Wielkiej Brytanii, w nieco mniejszym stopniu Francji), a także przez partie spoza starego kontynentu, m.in. z Japonii, Australii i Meksyku. Samo pojęcie stworzył w 1967 jugosłowiański dziennikarz Frane Barbieri na określenie strategii politycznej stosowanej przez Włoską Partię Komunistyczną. W 1975 roku partie francuskie i włoskie wydały tzw. Manifest eurokomunizmu. Jego założenia zostały przedstawione w pracy przywódcy KPH Santiago Carrillo Eurocomunismo y estado (Eurokomunizm a państwo) (1977). Głównymi teoretykami eurokomunizmu byli także Enrico Berlinguer i Georges Marchais, w Polsce zaś prof. Adam Schaff. W 1980 eurokomunizm został uznany na XV zjeździe Włoskiej Partii Komunistycznej za koncepcję strategiczną tej partii. Nurt ten reprezentowała działająca na emigracji Polska Partia Komunistyczna - zakazana przez władze w Polsce w czasach PRL.
Eurokomunizm poza Europą nazywany neokomunizmem, a także akcją antyfaszystowską, stworzył alternatywną drogę rozwoju ruchu komunistycznego w stosunku do partii komunistycznych bloku wschodniego. Zakładał pozostanie na gruncie marksizmu (ale reformowalnego z duchem czasów), odrzucenie leninizmu radzieckiego (jako totalitaryzmu), ideologii rewolucji społecznej i dyktatury proletariatu. Odmawiał radzieckiej KPZR prawa kierowania ruchem komunistycznym i Międzynarodówką Komunistyczną. Potępiał interwencje radzieckie na Węgrzech (1956), w Czechosłowacji (1968) i w Afganistanie (1979–1985) oraz łamanie praw człowieka. Przeprowadził krytykę realnego socjalizmu oraz dzikiego kapitalizmu. Zakładał, że socjalizm jako ustrój Sprawiedliwości i Prawa można wprowadzić w ramach demokracji parlamentarnej. Opowiadał się za systemem wielopartyjnym, za pluralizmem w polityce i negocjacjami. Rzecznik rozdziału kościołów i wyznań religijnych od państwa, utrzymania świeckiego państwa, a także bezwzględnej swobody religijnej. W polityce zagranicznej eurokomuniści stawiali na NATO i EWG - dlatego nie byli popularni w radzieckiej strefie wpływów politycznych czyli w Układzie Warszawskim i RWPG.
W ekonomii – eurokomuniści to rzecznicy gospodarki mieszanej, rządzonej przez prawa popytu i podaży, zwolennicy integracji europejskiej. Wspomagali ruch dysydencki w krajach radzieckiego bloku państw dyktatury proletariatu, w tym chadecką "Solidarność" w Polsce. Partie eurokomunistyczne przychylnie odnosiły się do działalności opozycji w krajach bloku sowieckiego, jednoznacznie potępiły wprowadzenie 1981 stanu wojennego w Polsce.
Stanowiska partii eurokomunistycznych, w znacznym stopniu przeciwstawiały się kierunkom, które nazywano „ortodoksyjnymi” lub „pro-radzieckimi”. Eurokomunizm reprezentowały głównie partie z Włoch, Francji i Hiszpanii. Nazwa ta została nadana przez kapitalistyczne agencje prasowe organizacjom, które łączyła obrona szeregu pozycji:
* Sprzeciw wobec istnienia zorganizowanego ruchu komunistycznego, obrona teorii tak zwanego „policentryzmu”, wobec doświadczeń Międzynarodówki Komunistycznej (Kominternu) i Biura Informacyjnego Partii Komunistycznych i Robotniczych (Kominformu);
* Negacja „dyktatury proletariatu”, i przeciwstawienie jej „wielości dróg do socjalizmu” a zwłaszcza drogi parlamentarnej, we współpracy z siłami socjaldemokratycznymi i chrześcijańskimi, przy założeniu systemu polityki wielopartyjnej w ramach demokracji burżuazyjnej;
* Zastąpienie kategorii „internacjonalizmu robotniczego”, który utożsamiono z bezwarunkową obroną Związku Radzieckiego i linii politycznej KPZR, kategorią „międzynarodowej solidarności” lub „nowego internacjonalizmu”;
* Akceptacja ram Wspólnoty Europejskiej pod wezwaniem do obrony praw socjalnych, w których powołaniu uczestniczyli robotnicy;
* Nieustanny i otwarty krytycyzm ZSRR i krajów socjalistycznych z pozycji burżuazyjnych koncepcji praw człowieka i wolności jednostki;
* Rewizja i odrzucenia wykutej przez Lenina koncepcji „partii nowego typu” oraz negacja w różnym zakresie rewolucyjnej roli partii komunistycznej oraz zasad organizacji i funkcjonowania partii rewolucyjnej.
Eurokomunizm wywierał wpływ na partie komunistyczne i robotnicze na różnych szerokościach geograficznych, również na te, które sprawowały władzę. Jak każdy inny oportunistyczny prąd w historii niósł przesłanie międzynarodowe, paradoksalnie, mimo iż jednym z jego głównych założeń było odwołanie się do specyfiki warunków narodowych. W odniesieniu do tego, pierwszy sekretarz Komunistycznej Partii Włoch (PCI), Enrico Berlinguer stwierdził:
„Oczywiście to nie my wymyśliliśmy ten termin, ale sam fakt, że jest on tak szeroko rozpowszechniony w krajach Europy Zachodniej pozwala nam dostrzec i docenić postęp w tworzeniu nowych rozwiązań dla transformacji społeczeństwa w duchu socjalistycznym.”
Pierwszy sekretarz Komunistycznej Partii Hiszpanii (PCE), Santiago Carrillo, dodał:
„...nie istnieje coś takiego jak eurokomunizm, gdyż wielu partii spoza Europy, takich jak Japońskiej Partii Komunistycznej nie sposób określić tym mianem.”.
Carrillo, który kilka miesięcy po jakby się wydawało zaprzeczeniu istnienia „eurokomunizmu” wydał książkę pod tytułem „Eurokomunizm i państwo”, miał rację w jednym: zjawisko to nie ograniczało się do Europy Zachodniej. I w tym sensie jest to Komunizm Planetarny, gdyż ogarnął całą Ziemię, całą planetę, istnieje w każdym kraju świata.
W 1975 roku Komunistyczna Partia Włoch (PCI) i Komunistyczna Partia Hiszpanii (PCE) opublikowały wspólne oświadczenie na temat swojego modelu przejścia do socjalizmu w „pokoju i wolności”. Był to pierwszy krok do wydarzenia w postaci Konferencji Partii Komunistycznych i Robotniczych Europy, która odbyła się w Berlinie Wschodnim 29 i 30 czerwca 1976 roku, a której wyniki odbiły się szeroko na całym świecie. Partie komunistyczne z Włoch, Francji i Hiszpanii, wspierane w większym lub mniejszym stopniu przez wystąpienia przedstawicieli partii będących u władzy – takich jak partii jugosłowiańskiej – otwarcie zaprezentowały wspólny front na platformie eurokomunistycznej w Zachodniej i Południowej Europie.
Włoska Partia Komunistyczna otwarcie broniła demontażu ruchu komunistycznego w dotychczasowej formie zwanej stalinowską, oświadczając na Konferencji Berlińskiej:
„...poprawność zasad niezależności, które rządzą obecnie stosunkami współpracy pomiędzy partiami komunistycznymi została zdecydowanie potwierdzona... Sukces polityki pokoju i koegzystencji w Europie jest warunkiem wstępnym do demokratycznego i pokojowego przejścia ludu Włoch w stronę przekształceń typu socjalistycznego.”
Enrico Berlinguer oświadczył:
„...ta Konferencja nie jest zebraniem międzynarodowej organizacji komunistycznej, gdyż takowa nie istnieje i nie może istnieć ani na szczeblu międzynarodowym ani europejskim...”
Francuska Partia Komunistyczna podkreśliła tak zwaną „drogę demokratyczną” i różnice narodowe:
„...Nasza partia przedstawiła Konferencji główne idee naszego XXII Zjazdu, a w szczególności ideę demokratycznej drogi do socjalizmu, która bierze pod uwagę szczególne warunki narodowe we Francji; naszych robotników i ludu.”
Po plenum Komitetu Centralnego (Rzym, 28-29.07.1976) Komunistyczna Partia Hiszpanii złożyła oświadczenie prasowe, które najpełniej oddaje przyjęcie nowych stanowisk nazwanych eurokomunistycznymi:
„Warunki w których działają różne partie komunistyczne, ich cechy szczególne, historia każdej z nich, i ludu, które reprezentują są tak różne, że różnorodność ta jest zasadniczą cechą, która ma wpływ na ich wzajemne stosunki. Różnorodność ta ogranicza liczbę spraw, w których możliwe jest posiadanie wspólnych stanowisk, co widzieliśmy na przykładzie dwóch ostatnich lat przygotowań do Konferencji. Jednak jest w tym coś głębszego. Różnorodność ta powoduje głęboką różnorodność idei, szczególnie tych, które dotyczą kluczowych zagadnień odnośnie istoty socjalizmu, wielu współczesnych problemów, wielu spraw ideologicznych, spraw demokracji politycznej... Po Berlinie stało się jasne, że w Europie istnieje grupa partii komunistycznych, których linie polityczne, analizy i koncepcje socjalizmu są ze sobą zbieżne...
Partie te walczą o demokratyczną drogę do socjalizmu i o socjalizm w demokracji, w którym w pełni realizuje się prawa jednostki, z systemem wielopartyjnym, w którym istnieje zmienność władzy, jako że lud wyraża swoją wolę poprzez prawo do głosowania. Wszystkie te partie opowiadają się za socjalizmem, w którym istnieje skrupulatne poszanowanie wolności świadomości, praktyk religijnych, wolności słowa, zgromadzeń, nauki i literatury, wolności wyrazu artystycznego, prawa do strajku – za socjalizmem w którym państwo nie ma oficjalnej ideologii.”
Główne społeczne postulaty eurokomunistów:
* rozdział religii i związków wyznaniowych od państwa;
* wysoki stopień redystrybucji PKB;
* polityka podatkowa prowadząca do minimalizacji rozwarstwienia majątkowego;
* godziwa minimalna płaca godzinowa oraz miesięczna (tygodniowa);
* przestrzeganie praw człowieka i obywatela;
* zakaz dyskryminacji z uwagi na rasę, płeć, wyznanie i poglądy polityczne;
* wyrzeczenie się przemocy w działalności politycznej i zdobywaniu władzy;
* dostosowanie ideałów komunistycznych do warunków społecznych i kulturowych;
* szukanie rozwiązań kompromisowych, rokowania, konsultacje i negocjacje;
* działalność wspólnego dobra narodu, społeczeństwa, całej Europy oraz ludzkości;
Przemiana zachodnioeuropejskich partii komunistycznych z rewolucyjnych, marksistowsko-leninowskich, w demokratyczne, skłonne do współpracy nastąpiła w ramach ogólnego ucywilizowania się społeczeństw zachodnich demokracji oraz w związku z koniecznością działania w cywilizowany sposób czyli w ramach obowiązującego prawa oraz zasad sprawiedliwości społecznej. Wielość dróg do socjalizmu i komunizmu w ramach różnorakich systemów politycznych, społecznych i narodowych - postulował w swoich przemówieniach już towarzysz Nikita Chruszczow na XX Zjeździe Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego, jednak trudno było to wcielić w ramach państwa radzieckiego (sowieckiego) i RWPG - rozwiązanego później przez Gorbaczowa. Wedle Michaiła Gorbaczowa podstawą działalności partii eurokomunistycznych powinna być "głasnost" i "pierestrojka". Na przełomie XX i XXI wieku zachodnioeuropejskie partie komunistyczne promują hasło "Socjalizm XXI wieku" - pokojową edukację mas tak, aby w wyniku wyborczych zwycięstw można było wprowadzać rozwiązania dobre dla ludzi pracy cywilizowanymi metodami demokracji parlamentarnej.
Według oficjalnych interpretacji eurokomunizm od swojego początku jest podjętą przez zachodnich komunistów "kominternowskich" próbą uniezależnienia się od Moskwy i przeniesienia centrum ruchu komunistycznego do Europy zachodniej, a także próbą stworzenia wizji demokratycznego "komunizmu - nadziei dla przyszłości" stanowiącego alternatywę dla ortodoksyjnego rewolucyjnego marksizmu reprezentowanego przez radziecką partię komunistyczną i Układ Warszawski. Impulsem do przemian w zorganizowanym, zachodnim ruchu komunistycznym miały być rozczarowania, jakie spowodowało tłumienie przez partie komunistyczne bloku wschodniego protestów społecznych najpierw w Budapeszcie w 1956 roku, a przede wszystkim inwazja wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację i stłumienie Praskiej Wiosny w 1968 roku. Jednocześnie, co ciekawe, ujawnione w tzw. "archiwum Mitrochina" dokumenty radzieckiego Biura Politycznego świadczą o tym, że np. najbardziej krnąbrni komuniści włoscy byli finansowani przez Moskwę aż do rozwiązania KPZR. Wygląda zatem na to, że radzieccy komuniści, chociaż nie mogli się sami zreformować w duchu demokratycznym, wspierali taką działalność reformatorską wśród komunistów w państwach zachodnich.
Reformizm czyli przekształcenie
Reformizm (łac. reformare znaczy 'przekształcać') – socjaldemokratyczna teoria ewolucyjnego, stopniowego „przerastania” kapitalizmu w socjalizm, świadomie negująca marksistowską drogę rewolucyjnego znoszenia stosunków kapitalistycznych i niewolniczych. Reformizm narodził się na przełomie XIX i XX wieku w niemieckiej socjaldemokracji. Założenia i cele ideologiczne i polityczne reformizmu streszczają się w dewizie Eduarda Bernsteina, głównego ideologa reformizmu: „Cel jest niczym, ruch wszystkim”. Filozoficznym fundamentem reformizmu jest pozytywistyczny ewolucjonizm przyrodniczy, zapoznający jakościowe różnice między przyrodą a społeczeństwem. Reformizm sprawdza się tam, gdzie są silne związki zawodowe całkowicie niezależne finansowo od pracodawców, które walczą o godziwe stawki zarobkowe, tak za godzinę pracy jak i w formie regularnego wynagrodzenia. Tylko zjednoczenie ludzi pracy i chłopów w silne organizacje związkowe może być podstawą dla wywalczenia praw pracowniczych i godziwej płacy, likwidację kapitalistycznego niewolnictwa ekonomicznego narzucanego przez zbrodnicze koncerny kapitalistyczne promujące niewolnictwo ludzi pracy i chłopów pod władzą monopoli i oligopoli czyli kapitalistycznych wielkich koncernów nastawionych na eksploatację człowieka i okrutny wyzysk. Wiele państw w Europie poprzez związki zawodowe zmusza mafie kapitalistycznych wyzyskiwaczy do zapewnienia godziwej płacy za pracę i i zapewnienia gwarancji pracowniczych, ubezpieczeń zdrowotnych, terminów wypowiedzeń, wyższych stawek za nadgodziny, poszanowanie ośmiogodzinnego dnia pracy etc.
We Włoszech najważniejsze są dwa praktyczne efekty historycznego kompromisu z chadekami i eurokomunizmu.
Pierwszym było znaczne osłabienie pozycji prawicowych faszyzujących chadeków w koalicji, szczególnie po wycofaniu się z niej socjalistów w 1976 roku oraz nagły wzrost popularności komunistów skutkującej wzrostem liczby posłów w parlamencie. Od tego czasu dominująca po II wojnie światowej w politycznym życiu Włoch chadecja chyliła się ku upadkowi.
Drugim, z historycznego punktu widzenia znacznie ważniejszym skutkiem było to, że w tej atmosferze do parlamentu włoskiego dostało się wielu posłów startujących w wyborach z listy partii komunistycznej, ale jako kandydaci niezależni. Jednym słowem jako nie-komunistyczni kandydaci z list partii, która już nie była komunistyczna, ale „komunistyczno-demokratyczna”. Właśnie jako taki niezależny kandydat do parlamentu dostał się komunista, potem trockista, a w końcu humanistyczny demokrata Altiero Spinelli – autor Manifestu z Ventotene, zwolennik likwidacji suwerennych państw narodowych i utworzenia jednego państwa europejskiego, który wkrótce został delegowany jako przedstawiciel Włoch do Parlamentu Europejskiego.
Eurokomunim nie jest taki zły jak go malują faszyści
Eurokomunizm jak widać nie jest taki zły jak go malują liczni w Polsce naziści i faszyści - odwieczni wrogowie wszystkiego co dobre, postępowe i lepsze od opartego na kapitalizmie hitlerowskiego nazimu klerykalnego oraz typowego zbrodniczego faszyzmu (Pinochet, Franco, Salazar, Mussolini). W historii najbardziej zbrodnicze ustroje polityczne to faszyzm i jego odnoga czyli nazizm hitlerowski, bardzo popierane przez kler katolicki jako narzędzia ludobojczej inkwizycji watykańskiej. Faszym i hitlerowski nazizm (nacjonalizm prawicowy) winne są wymordowania ponad 100 milionów ludzi w XX wieku.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz